Bệnh do não mô cầu khuẩn là gì?

Bệnh do não mô cầu khuẩn là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, bệnh lây lan từ người sang người qua đường hô hấp nên rất dễ gây thành dịch.

Bệnh do vi khuẩn não mô cầu có diễn biến rất đa dạng như viêm mũi họng, nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não mủ, tổn thương ở nhiều cơ quan… Trong lâm sàng, thường gặp 3 thể bệnh là viêm màng não (50%), nhiễm khuẩn huyết (38%) và viêm phổi (9%). Ở thể nhiễm khuẩn huyết tối cấp, tỷ lệ tử vong rất cao lên đến 70%. Trong khi đó, ở thể viêm màng não mủ, nếu không điều trị kịp thời tỷ lệ tử vong là 30-40%. Khoảng một nửa các ca nhiễm viêm màng não do não mô cầu đang xảy ra ở trẻ nhỏ.

Sau khi bị vi khuẩn não mô cầu xâm lấn, 0-8 giờ đầu tiên, người bệnh sẽ có triệu chứng: sốt, buồn nôn, nôn, buồn ngủ, chán ăn, đau họng, nhức đầu… ; 9-15 giờ sau những triệu chứng cứng cổ, sợ ánh sáng sẽ làm bé vô cùng đau đớn. Sau 16-24h, bệnh nhân rơi vào hôn mê, mê sảng, co giật, mất ý thức và tử vong.

Với các triệu chứng sớm rất dễ nhầm lẫn với bệnh cúm thông thường nên bệnh do não mô cầu khuẩn đặc biệt nguy hiểm do khó chẩn đoán, diễn tiến trầm trọng, có thể gây tử vong nhanh – chỉ trong 24 giờ sau khi phát hiện triệu chứng đầu tiên.

Nghiên cứu cho thấy, các bệnh do vi khuẩn não mô cầu có thể gây ra những hậu quả vô cùng nặng nề: 50% ca tử vong vì không điều trị kịp thời; 8-15% ca tử vong cho dù đã được điều trị; 20% ca sống sót phải gánh chịu chịu hậu quả suốt đời như chậm phát triển tinh thần, mất thính lực 2 bên, giảm vận động, co giật, suy giảm thị lực, não úng thủy và phải đoạn chi do hoại tử mô…

Mỗi năm trên thế giới có khoảng 1.2 triệu ca mắc viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu (Neisseria meningitidis), trong số đó, có khoảng 135.000 ca tử vong.

Tại Việt Nam, ghi nhận hằng năm có hơn 600 trường hợp mắc viêm màng não vi khuẩn, trong đó vi khuẩn não mô cầu chiếm khoảng 14%.

Đến thời điểm hiện tại, vi khuẩn não mô cầu được phát hiện có 12 nhóm huyết thanh dựa vào đặc tính của vỏ polysaccharide, trong đó A, B, C, Y, X, và W* là 6 trong 12 nhóm huyết thanh gây bệnh thường gặp trong các trận dịch trên thế giới. Một nghiên cứu gần đây cho thấy, viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu tuýp W-135 đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Tiêm vắc xin Menactra (MenACYW-135) đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng hiệu quả để phòng bệnh gây ra do vi khuẩn não mô cầu.

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm, Thần kinh, BV Nhi đồng I, TP.HCM, bất kỳ ai cũng có thể nhiễm viêm màng não vi khuẩn, trẻ em dưới 5 tuổi và thanh thiếu niên từ 15 đến 24 tuổi là đối tượng có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất. Trước đây, việc tiêm vắc xin chống viêm não do vi khuẩn mô cầu tuýp Y hoặc W-135 chỉ được xem xét với đối tượng sống hoặc đi du lịch đến những quốc gia, vùng lãnh thổ có tỷ lệ lưu hành các chủng này cao. Tuy nhiên, hiện nay chủng não mô cầu nhóm Y và W-135 đang có dấu hiệu gia tăng tại nhiều nước, do đó cộng đồng bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến vắc xin Menactra phòng 4 chủng não mô cầu A, C, Y và W-135.

Vắc xin cộng hợp Menactra – lựa chọn mới để phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu khuẩn

Ngay từ đầu năm 2018, tình trạng khan hiếm vắc xin Polysaccharide Meningococcal AC (Pháp) phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu khuẩn tuýp A+C diễn ra trên phạm vi toàn cầu do đơn vị cung cấp ngừng sản xuất vắc xin này để chuyển sang sản xuất vắc xin Menactra® phòng bệnh do não mô cầu 4 type A, C, Y, W-135 (có bổ sung thêm 2 type Y và W-135 so với Polysaccharide Meningococcal A+C).

Tại Việt Nam, tình trạng khan hiếm vắc xin viêm màng não do não mô cầu tuýp A+C kéo dài, người dân lo lắng mà mong chờ một loại vắc xin mới có khả năng phòng nhiều chủng não mô cầu khuẩn hơn đồng thời có khả năng bảo vệ trẻ sớm hơn. Sau thời gian dài mong chờ, người dân vui mừng khi có thêm lựa chọn mới phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể khiến người bệnh tử vong sau 24 giờ có triệu chứng đầu tiên.

Vắc xin Menactra do hãng dược uy tín nhất thế giới – Sanofi Pasteur – sản xuất tại Mỹ và mới được cấp phép lưu hành, đưa vào sử dụng tại Việt Nam. Đây là vắc xin có khả năng phòng các bệnh viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn tuýp A, C, Y, W-135 gây ra.

Menactra được nghiên cứu và sản xuất tại Mỹ theo công nghệ mới của hãng dược phẩm Sanofi Pasteur (Pháp) – đơn vị sản xuất vắc xin và chế phẩm sinh học hàng đầu trên thế giới nên gần như không lo lắng về các tác dụng phụ, nhất là những phản ứng ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Vắc xin Menactra hiện đang được sử dụng ở 67 quốc gia trên thế giới với gần 100 triệu liều đã được tiêm cho đến năm 2017. Menactra có tính miễn dịch cao, kích thích hiệu giá kháng thể bảo vệ ở 85-100% trẻ nhỏ nhằm chống lại 4 nhóm huyết thanh A, C, Y, W-135. Với lịch tiêm đơn giản, dễ nhớ, tính an toàn và hiệu quả bảo vệ cao, vắc xin Menactra đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ cộng đồng.

Lịch tiêm vắc xin viêm màng não do não mô cầu Menactra (Men ACYW-135) cụ thể như sau:

*Tiêm chủng cơ bản:

• Trẻ từ 9 tháng đến 23 tháng tuổi tiêm 2 liều cách nhau 3 tháng.
• Trẻ tròn 24 tháng đến 55 tuổi tiêm 1 liều duy nhất.

*Tiêm chủng nhắc lại:

• Liều nhắc lại có thể được áp dụng cho nhóm tuổi từ 15 – 55 tuổi có nguy cơ mắc bệnh do não mô cầu khuẩn và cách liều tiêm trước ít nhất 4 năm.

Trung tâm tiêm chủng vắc xin Hạnh Phúc – Hạnh Phúc Vaccine Center là trung tâm cung cấp các dịch vụ tiêm phòng tại Lâm Đồng cho trẻ em và người lớn với đa dạng các loại vaccine phòng bệnh theo tiêu chuẩn. Đến với HPVC, bạn sẽ hoàn toàn yên tâm với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp và đa dạng